top of page

Meditatie in Qigong: een reis naar innerlijke rust

Foto van schrijver: Peter SmitPeter Smit

In onze drukke maatschappij zitten veel mensen vast in een constante stroom van gedachten en verplichtingen. Het is moeilijk om tot rust te komen en op te laden.

Meditatie kan je daarbij helpen. Het is meer dan alleen maar stilzitten en wordt al duizenden jaren beoefend als een vorm van mentale training, persoonlijke ontwikkeling

en bewustzijnsverruiming.


Meditatie verwijst naar een wijd spectrum van geestelijke oefeningen. Het is afgeleid

van het Latijnse woord meditatio, dat nadenken en overdenken betekent. Meditatie is

ook verwant aan het woord "medere", wat genezen betekent.


Veel bewegingskunsten zoals Yoga en Qigong en filosofische stromingen zoals het Daoisme en Boeddhisme kennen wel een of andere vorm van meditatie. Meditatie is

in het westen vooral bekend geworden vanuit het Hindoeïsme en Boeddhisme. Ook

binnen Qigong en Daoisme is meditatie een belangrijk element van life cultivation.

Boeddhistische monnik in zittende meditatie in de bergen met uitzicht over de natuur en vallei. Leer Qigong, meditatie in beweging, bij Chi Connect Rotterdam

Meditatie stromingen

Er zijn verschillende traditionele en moderne meditatie stromingen met elk hun eigen karakter en filosofische achtergrond. Hieronder iets over de belangrijkste en bekendste:


Contemplatie meditatie 

In deze meditatie stroming draait het om het dieper door- en nadenken over iets, zoals fundamentele levensvragen of problemen met reflectie en onderzoek. In Qigong (Chi Kung) is dit niet het doel, maar het bevordert wel het spontaan opborrelend van antwoorden, inzichten en ideeen opborrelen uit diepere lagen van ons bewustzijn. Vanuit stilte (Wuji) ontstaat creativiteit (beweging).


Samatha (concentratie meditatie)

In deze stroming wordt de aandacht geconcentreerd op iets, bijvoorbeeld een geluid (klank, muziek), je lichaam of geest, een god, kaarsvlam, ademhaling, zintuigen of elementen uit de natuur. In Qigong is dit intern meestal ademhaling, mantra, klank, geest, lichaamsdelen, energiepunten, Dantian of meridianen. Wanneer je gedachten afdwalen, wordt de aandacht weer teruggebracht naar het gekozen 'object'. Het brengt innerlijke rust en verbetert focus en concentratie.


Vipassanā (inzicht meditatie)

Vipassana meditatie is geworteld in het Theravada-boeddhisme beschouwd als een van de oudste vormen van meditatie. Vipassana betekent ‘inzicht’. De focus ligt op aanwezigheid in het Nu en het observeren van lichaam, gedachten, emoties en andere gewaarwordingen. Waarnemen zonder een mening of oordeel te vormen.


Mindfulness is een moderne westerse versie van Vipassana. Het waarnemen en observeren van lichaam, geest en Qi (apart en als een eenheid) inclusief disbalans, beweging, veranderingen en transformatie wordt veel in Qigong toegepast. Qigong gaat hierbij nog verder door gedachten en Qi (beiden informatie) te transformeren (veranderen).


Zen meditatie Deze vorm van meditatie staat ook bekend als Zazen en heeft haar oorsprong liggen in het Chan-boeddhisme in China (Chan is het Chinese woord voor het Japanse Zen) en zich later naar Japan heeft uitgebreid enverder heeft ontwikkeld. Boddhidharma (Da Mo), een legendarische monnik die in de 6e eeuw uit India naar China kwam wordt gezien als de grondlegger van Chan. De kern is het ontwikkelen van inzicht door middel van directe ervaring zonder tussenkomst van conceptualisering of intellectueel denken. Het is daarbij niet het doel om de geest leeg te maken, maar de aard van de geest te observeren.


Transcendente Meditatie (TM)

Transcendente Meditatie (TM) is een meditatie techniek uit India die is ontwikkeld door Maharishi Mahesh Yogi (guru van the Beatles) in de jaren 60 en haar wortels heeft liggen in oude Vedische tradities. De essentie van TM is het gebruik van een unieke, persoonlijke mantra, die door een bevoegde TM-leraar wordt gegeven. Deze mantra heeft geen betekenis, maar de subtiele klanken (trillingen) van het reciteren (denken) van de mantra hebben een positief effect op de hersengolven. Het brengt de geest in korte tijd in een staat van diepe ontspanning en ruimt op een effectieve manier stress op.


 

Als je troebel water met rust laat, wordt het vanzelf helder.



 

Voordelen van meditatie

Talloze onderzoeken tonen daarbij aan dat meditatie het zelfgenezende vermogen van het lichaam stimuleert en leidt tot een betere focus en concentratievermogen. Meditatie kent meer voordelen, waaronder ik de belangrijkste hieronder kort uitleg:


Ontspanning en rust

Meditatie zorgt voor ontspanning van lichaam en geest. Tijdens mediteren hoef je geen inspanning te leveren. Laat verleden en toekomst los en kom tot rust. Door verlaging van de frequentie van je hersengolven ontspannen je spieren en ontstaat innerlijke rust en kalmte.  Dit verbetert je slaap, geeft je meer energie overdag en helpt stress verminderen.


Verbinding tussen lichaam en geest

Meditatie is een krachtige methode om lichaam en geest te verenigen. In plaats van op de automatische piloot te leven en ons lichaam te vergeten, kom je weer contact met jezelf. Het verenigen van lichaam en geest brengt innerlijke balans, waardoor je meer in evenwicht bent.


Stressreductie en verbeterde slaap

Meditatie helpt je geest te verlossen van onnodige gedachtes en verlaagt zo de hersenactiviteit. Door de diepe rust, stilte en ontspanning die ontstaat, lost het lichaam stress en spanning op. Dit zorgt voor een betere nachtrust en meer energie overdag.


Helderheid en focus

Meditatie kalmeert de geest, waardoor ruimte en helderheid ontstaat. Stel je geest voor als een bergmeer; stil, helder en diep. Deze helderheid verbetert je concentratievermogen, helpt je betere beslissingen te nemen en stimuleert je creativiteit.


Creativiteit 

Meditatie verhoogt het concentratievermogen en maakt de geest helder. Helder denken leidt tot betere beslissingen en meer creativiteit. Onderzoek naar het effect van mediteren heeft aangetoond dat mediteren de samenwerking tussen beiden hersenhelften verbetert. Onze verbeelding die gestuurd wordt door onze rechterhersenhelft kan pas optimaal functioneren als we ontspannen zijn. In het onderbewuste kunnen ideeën vrij ontstaan zonder inmenging van het verstand. Daarom komen ingevingen vaak opzetten bij ontspannende activiteiten zoals wandelen, sauna, sporten en meditatie.


Onthechting en bevrijding Oosterse goden worden vaak afgebeeld op een opengevouwen lotus. Meditatie kan vergeleken worden met het groeien van de lotusbloem in het water. De modder onder water staat symbool voor de moeilijkheden op aarde en pijnlijke emoties. Het openvouwen van de lotus boven water door het licht van de zon staat voor de bevrijding van alle zorg en het vinden van geluk, liefde en licht. Meditatie zorgt voor bevrijding en onthechting van je geest, waardoor je beter bestand bent tegen allerlei verleidingen en prikkels en gehechtheid aan materiele zaken.

Peter Smit van Chi Connect in zittende meditatie op een stenen Bagua platform in Wudang Shan, China, de plek waar Taiji is ontstaan

Meditatie houdingen

Zittende meditaties kunnen in verschillende houdingen worden uitgevoerd. Traditioneel

zit je op een meditatie kussen. Als dat niet gaat, dan kun je bij de meeste meditaties ook op een stoel of kruk zitten met de voeten plat op de grond en de rug vrij van de leuning. 

De rug en nek zijn recht om Qi stroom door het bovenlichaam te bevorderen.


De handen worden in een bepaalde houding en positie gehouden (mudra’s). Yoga en Qigong kennen wel meer dan 100 verschillende mudra's, die voor verschillende specifieke doeleinden kunnen worden ingezet. in Qigong worden die vaak gebruikt voor het binnenkomen, geleiden en circuleren van Qi.


Kleermakerszit: 

De benen liggen op een natuurlijke manier gekruist over elkaar.


Los gekruiste benen: 

Het ene been ligt plat op de grond met de hiel bij het kruis.

Het andere been ligt voor je andere been met de enkel voor de andere enkel.


Halve lotus: 

De ene voet ligt gekruist op het andere bovenbeen vlakbij de lies. De andere voet onder het andere been en raakt als mogelijk met de hiel het perineum (Huiyin) of kruis. In Qigong mannen het linkerbeen (Yang) voor/op het linkerbeen (Yin). Bij vrouwen andersom. Dit heeft te maken met een verschillende Yin & Yang samenstelling bij mannen en vrouwen.


Full Lotus: 

Dit is de moeilijkste zithouding. Beide voeten liggen symmetrisch gekruist met beide enkels en voeten vlakbij de liezen. In deze houding is het lichaam optimaal uitgebalanceerd.


Meditatie & mindfulness in beweging

Bij meditatie denken veel mensen aan stil zitten en niets doen, maar mediteren is op

meer manieren mogelijk. Qigong is een vorm van 'meditatie in beweging', waarin met lichaam, geest en Qi wordt gewerkt, terwijl de meeste meditatie vormen zich beperken tot een geestelijke activiteit. De langzame, zachte bewegingen verenigen lichaam en geest verenigd en brengen je in een meditatieve staat. Hierbij observeer je jouw lichaam,

geest en Qi in stilte en helderheid zonder mening of oordeel('mindfulness in beweging').


Qigong stromingen

In de loop der tijd hebben net als yoga een breed scala van Qigong systemen, vormen en stijlen zich vanuit onderstaande stromingen ontwikkeld. Ondanks de verschillen is het algemene doel de mentale en fysieke gezondheid te verbeteren door het werken met Qi. Martial arts Qigong kan als een vierde stroming worden gezien, maar deze heeft weinig met meditatie te maken


Daoïstische Qigong

Deze stroming is meer dan 4000 jaar oud en vooral gericht op het bereiken van eenheid, harmonie en balans tussen de drie interne schatten (lichaam, Qi en geest) en de drie externe schatten (hemel, mens en aarde). De kern is leven in harmonie met natuur en universum en meebewegen met het natuurlijke verloop van het leven. Het is een spiritueel pad naar een lang leven, onsterfelijkheid en verlichting.      


Boeddhistische Qigong

Het Boeddhisme is meer dan 3000 jaar oud en afkomstig uit India. Het doel is lijden te doorbreken en een zuivere geestelijke toestand te bereiken met onder andere meditatie.  


Confuciaanse Qigong

Het Confucianisme heef als doel sociale harmonie, moreel gedrag en karakter te ontwikkelen. Als de geest zuiver is en emoties onder controle zijn, dan kan de mens pas goed in een gemeenschap functioneren.


Bewegende & stille Qigong

Qigong is te verdelen in stille Qigong (Jing Gong) en bewegende Qigong (Dong Gong). Een goede balans tussen deze twee in jouw training (lifestyle) is belangrijk: Ze hebben elkaar nodig en versterken elkaar (Yin & Yang).


In stille Qigong wordt er niet bewogen. Het verwijst naar zittende meditaties en staande meditaties. Er wordt vooral geest en adem gebruikt om Qi te beinvloeden, vaak met klanken en mudra’s gecombineerd. In stille gong is er 'beweging in stilte'. Van buiten is alles stil, maar van binnen is Qi in beweging.


In bewegende Qigong wordt vooral geest en lichaam gebruikt om Qi te beinvloeden.

Dit kunnen staande en zittende oefeningen zijn. Hier is er sprake van 'stilte in beweging'. Ook al wordt er bewogen, van binnen is je geest kalm en stil. De meeste Qigong bestaat uit staande bewegende Qigong vormen en losse oefeningen.


Staande meditatie

Staande meditatie (Zhan Zhuang) is kenmerkend is voor Qigong en Taiji (Tai Chi). Het betekent ‘staan als een pilaar, boom of paal’. Het is een krachtige manier van mediteren die enorm veel voordelen heeft. Er zijn verschillende houdingen mogelijk.

Wudang Qigong & Taiji heeft maar liefst 13 verschillende staande meditaties.


Energieveld meditatie

Voordat er in Zhineng Qigong en Yuan Qigong wordt gestart met Qigong oefeningen en vormen, is er eerst een voorbereidende energieveld meditatie. Met behulp van verzen, die je in gedachten reciteert, kom je in een kalme en ontspannen staat van lichaam en geest (meditatie staat) en vorm je een krachtig energieveld Qi veld om je heen. Dit kan zittend, staand en liggend worden gedaan en is op zichzelf al een belangrijke en krachtige meditatie.


Conclusie

Meditatie is een krachtig instrument om innerlijke rust te vinden in de drukte van het moderne leven te vinden. Het is een reis naar binnen die zorgt voor een diepere verbinding met jezelf en de wereld om je heen. Qigong kan beschouwd worden als een meditatie stroming met een grote veelzijdigheid aan meditatie technieken.


Voor mensen die moeite hebben met stil zitten, maar wel effectief willen mediteren, is bewegende Qigong en Taiji een uitkomst. Naast meditatie in beweging heeft Qigong ook veel zittende en staande meditaties. Begin vandaag nog aan je persoonlijke meditatie reis.


Bekijk ons aanbod en boek een groepsles, workshop, priveles of bedrijfstraining.

Wil je liever eerst even contact voor advies of een vraag te stellen?

Bel of whatsapp met 06 41 46 17 76 | mail naar info@chiconnect.nl.


Copyright © Chi Connect 2025 – All Rights Reserved




 
 
 

Comments


bottom of page